Klachten.
‘Functioneel’ is geen perfecte term. Maar het beschrijft iets belangrijks.
Het lichaam heeft een fysieke structuur (weefsel) die beschadigd kan raken. Het lichaam heeft echter ook bepaalde manieren om te functioneren. Symptomen kunnen worden verklaard door weefselbeschadiging (structureel probleem) of stoornis in de manier van werken (functioneel probleem).
Wat zijn symptomen/klachten?
Soms voelt ons lichaam vreemd of ongemakkelijk aan of reageert het niet helemaal zoals we verwachten. Deze gewaarwordingen zijn een normaal onderdeel van het leven.
Symptomen zijn speciale lichamelijke gewaarwordingen/signalen die aangeven dat er misschien iets mis is. Soms zijn ze hardnekkig en intens, zodat je ze zeker opmerkt. Symptomen zijn een manier om je eraan te herinneren dat je goed voor je lichaam en geest moet zorgen. Als het niet duidelijk is wat de oorzaak van de symptomen is, kun je naar een dokter gaan om je te laten onderzoeken.
Meestal is er niets ernstigs aan de hand en gaan de klachten vanzelf weer over. Maar sommige klachten duren langer en zorgen ervoor dat we ons niet goed voelen.
Wat veroorzaakt klachten?
Klachten kunnen op verschillende manieren veroorzaakt worden, maar meestal is het een combinatie van veel factoren. In westerse samenlevingen maken we meestal onderscheid tussen symptomen die “psychologisch” zijn en lichamelijke klachten (hoewel er eigenlijk niet zo’n duidelijke scheidslijn is).
Veel klachten, ook lichamelijke klachten, worden niet direct veroorzaakt door schade in het lichaam die we kunnen zien op een bloedtest of scan.
Klachten met vele complexe oorzaken zijn vaak functionele klachten.
Het uitzoeken van de oorzaken van functionele klachten is als een puzzel met verschillende stukjes, waarvan sommige te maken hebben met hoe je denkt en je voelt, andere met hoe je hersenen werken en weer andere met hoe je lichaam functioneert. Je omgeving en levenssituatie kunnen ook een rol spelen. Sommige stukjes van de puzzel ‘verschijnen’ op medische tests. Andere stukjes niet.
Subtiele problemen met het ritme of de regulatie van lichaamsprocessen zijn bijvoorbeeld meestal niet zichtbaar in een laboratoriummonster of -scan, maar kunnen toch een grote impact hebben op hoe het lichaam functioneert.
We kunnen ook aan oorzaken denken op basis van wanneer ze plaatsvonden in de tijd.
Oorzaken die lang geleden zijn ontstaan of deel uitmaken van onze biologische aanleg, worden ‘predisponerende factoren‘ of ‘aanlegfactoren’ genoemd. Anderzijds kunnen er ook triggers of ontlokkers zijn van klachten, zoals een infectie of een stressvolle periode.
Het identificeren van dit soort factoren in het verleden helpt ons vaak om ons levensverhaal te begrijpen. Maar omdat ze in het verleden zijn gebeurd, kunnen we er niet veel aan doen om ze te veranderen.
‘Instandhoudende factoren’ zijn de mechanismen die ervoor zorgen dat je klachten die in het verleden zijn ontstaan, op dit moment aanhouden. Dit zijn de meest nuttige factoren/oorzaken om te identificeren, omdat je er iets kunt aan doen en je je zo beter kunt gaan voelen.
Bodysymptoms is gebaseerd op 28 van de best begrepen functionele mechanismen die veelvoorkomende klachten in stand houden.
Elke persoon heeft een unieke puzzel van oorzaken.
Het goede nieuws is dat je niet altijd de hele puzzel hoeft te leggen voordat je je beter kunt gaan voelen. Zodra één of twee stukjes duidelijk worden, kun je daarmee aan de slag. In complexe systemen, zoals zo’n puzzel, heeft wat je doet om één onderdeel te verbeteren vaak een positief effect op andere stukjes en zo op het hele systeem.
Dit is ook een leerproces. Naarmate je de unieke toestand van je lichaam beter begrijpt, zullen meer stukjes van de puzzel duidelijk worden.
Welke soorten symptomen kunnen functioneel zijn?
Alle symptomen hebben vele mogelijke oorzaken.
Het zijn niet de klachten zelf, maar het patroon of de aard van de symptomen dat ons helpt om de waarschijnlijke oorzaak te begrijpen.
Artsen kunnen medische onderzoeken gelasten als er meerdere mogelijke oorzaken zijn voor een symptoom. Onderzoeken helpen meestal het beste om een structurele oorzaak voor een symptoom uit te sluiten.
Veelvoorkomende klachten geassocieerd met functioneel mechanismen
Autonome klachten
Problemen met temperatuurregeling
Rusteloosheid/moeite met ontspannen
Buiten adem zijn “zonder reden”
Maagdarmstelsel Klachten
Musculoskeletale Klachten
Gevoelloosheid of een gevoel niet verbonden te zijn met je lichaam