Zijn er momenten waarop je het contact met je lichaam verliest?
Dissociatie.
De hersenen hebben de strategische mogelijkheid om zich af te sluiten van het lichaam en de omgeving.
Dit wordt dissociatie genoemd. In het normale leven zorgt dissociatie ervoor dat we ‘vergeten’ dat we een lichaam hebben. Dit is handig als we ons op andere dingen moeten concentreren.
Wanneer dissociatie echter te vaak of in extreme vormen voorkomt, kan het verschillende vreemde ervaringen veroorzaken.
Sommige van deze ervaringen zijn verwarrend. Tijdens dissociatie gaan de hersenen in een beschermende trance. Dit betekent dat gedachten, aandacht en geheugen wazig kunnen worden.
Dissociatie kan iemand het gevoel geven dat hij de controle over zijn lichaam kwijt is. Functionele convulsies (aanvallen die lijken op epilepsie) zijn een extreme vorm van dissociatie.
Dissociatieve symptomen zijn omkeerbaar en veroorzaken geen hersenschade. Als een proces van toenemende dissociaties echter niet wordt doorbroken, kunnen de symptomen steeds meer impact op iemands leven hebben.
Verken Interacties
-
Interoceptie.
-
Trauma.
-
Omgaan met symptomen.
-
Neuro-inflammatie.
-
Emoties.
-
Verbinding maken met de ademhaling.
Terug aarden in het lichaam en het heden.
Wat is aarden
Hoewel het moeilijk kan zijn om grip te krijgen op dissociatie, zijn er acties die we kunnen ondernemen om dissociatie te onderbreken en dissociatieve symptomen te verminderen. Deze acties worden ‘aarden’ genoemd. Wanneer je ‘wegzweeft in de ruimte’, kan aarden je helpen om weer terug te keren naar de concrete werkelijkheid.
Er zijn verschillende manieren om te aarden. Aandacht besteden aan de werkelijkheid helpt ons om te aarden. Sommige mensen beginnen graag met het opmerken van 5 dingen in de omgeving om hen heen: 5 beelden, 5 geluiden, 5 sensaties. Sommige mensen vinden dat sterke geuren hen helpen om te aarden, zoals salie of lavendel.
Aarden helpt door het gewicht van het lichaam (en dus de concrete werkelijkheid) te voelen. Om dit te doen, breng je je aandacht naar beneden zodat je je bewust wordt van de grond (stoel of bed) onder je die omhoog drukt en je lichaam ondersteunt.
Beide handen stevig in de bovenbenen drukken is voor veel mensen ook een eenvoudige manier om te aarden. Deze manier is bijvoorbeeld handig in sociale situaties. Andere voorbeelden zijn: proberen je schoenen en sokken uit te doen en op blote voeten te lopen, een verzwaard deken te gebruiken of jezelf een handmassage geven.
Aarden (vooral als je de techniek van tevoren hebt geoefend) kan helpen op het moment van de dissociatie zelf. Er zijn echter geen snelle oplossingen en je zult daarom moeten blijven oefenen; niet alleen op de momenten dat je dissocieert.
Meer leren begrijpen over de rol van het autonome zenuwstelsel bij dissociatie kan ook helpen. Daarnaast zijn het verminderen van piekeren en het kalmeren van lichamelijke stress belangrijke stappen om problematische dissociatie de baas te worden.

Maak er een gewoonte van om gedurende de dag op geplande tijdstippen contact te maken met je lichaam en je omgeving.
Herstelvaardigheid: De STOP-oefening
Begin met de oefening één keer per dag te doen. De oefening hoeft niet meer dan 5 minuten te duren. Je kunt een kookwekker gebruiken, een timer instellen op je telefoon of een notitie maken om jezelf eraan te herinneren. Als je eenmaal gewend bent aan de oefening, introduceer deze zintuigelijke ’tussendoortjes’ dan op kleine momenten gedurende de dag.
De oefening in 4 eenvoudige stappen:
S – van Stop: onderbreek even wat je aan het doen bent. Richt je aandacht naar binnen.
T – van Touch: kom in contact met je zintuiglijke gewaarwordingen of gevoelens in je lichaam zoals die op dat moment zijn. Je kunt in contact komen
Bijvoorbeeld door je ademhaling een paar in- en uitademingen te volgen, of door je hand op je hart te leggen.O – van Observeren. Hierdoor merk je symptomen, gedachten, gevoelens en impulsen tot handelen op, die op dat moment aanwezig zijn.
P – van Prioriteiten stellen. Moet je op basis van wat je observeert van activiteit veranderen, een pauze nemen of iets anders doen? De vraag die je moet stellen is niet alleen “Wat moet mijn lichaam nu voor mij doen?” maar “Wat heeft mijn lichaam nodig dat ik nu doe?”.
STOP helpt je om er een gewoonte van te maken om gedurende de dag contact te maken met je lichaam en je omgeving.

Tip van de therapeut
Je kunt het moeilijk vinden om geaard te blijven als je moeilijke gevoelens hebt, vooral als je lichaam traumatische herinneringen heeft opgeslagen. Rusteloze mensen vinden het vaak nuttig om het lichaam eerst fysiek te bewegen voordat ze proberen te aarden. Het lichaam schudden is bijvoorbeeld een effectieve aanpak die door de meeste mensen veilig kan worden gedaan. Schudden kan het sympathische zenuwstelsel minder actief maken, waardoor het lichaam zich veilig genoeg voelt om te kunnen aarden.
Hulp
Als je last hebt van dissociatiesymptomen, helpt het om regelmatig activiteiten te ondernemen die je verbonden houden met je lichaam en je omgeving. Voorbeelden kunnen zijn zwemmen, sporten, dansen of voorzichtig bewegen, yoga, tuinieren of wandelen in de natuur.
Je kunt een zorgprofessional die je vertrouwt, vertellen over je dissociatieve ervaringen en vragen of hij/zij tijd heeft om je te coachen met wat aardingsoefeningen.
Therapie kan ook een plek zijn waar je de vaardigheden van het aarden in je lichaam kunt leren. Als je in het verleden sterke trauma’s hebt opgelopen, kan een specialistische behandeling die zich richt op het lichamelijke geheugen van dat trauma heilzaam zijn.